Recent werk van Felix de Rooy
CONTRASTEN HARMONIëREN
Felix de Rooy (1952, Curaçao) laat zich moeilijk vangen. Niet alleen praktisch, omdat je nooit weet in welk deel van de wereld hij zich bevindt – hij woont in feite in Niemandsland – , maar ook artistiek. Hij beoefent allerlei disciplines, disciplines die ieder hun eigen doelgroep hebben, hun eigen infrastructuur vereisen en die hun eigen codes en wetten kennen. Hij is kunstenaar, filmmaker, toneelmaker, toneelregisseur, samensteller van tentoonstellingen, verzamelaar, schrijver en dichter. Voor hem is dat normaal, omdat voor hem grenzen er zijn om opgeheven of geslecht te worden. Helaas heeft het doorsnee publiek meer moeite met zo’n multifunctionele persoonlijkheid. Geconditioneerd als het is, zeker het ‘strenge’ Nederlandse publiek, is het geneigd af te haken bij zoveel diversiteit.
Deze tentoonstelling geeft enerzijds toe aan deze gewoonte door zich vooral te richten op de beeldend kunstenaar De Rooy. Anderzijds maakt ze overtuigend duidelijk dat afhaken gelijk staat aan het stiefmoederlijk behandelen van je liefde voor de kunst.
Binnen de beeldende kunst beoefent hij verschillende genres en hanteert hij diverse stijlen. Hij maakt tekeningen, aquarellen, litho’s, schilderijen, tapijten en assemblages. Het onderwerp bepaalt of hij kiest voor een romantische, een symbolische, een surrealistische of een meer realistische stijl.
Zijn verhaal lijkt vol contrasten. Zijn Caribische oorsprong – hij omschrijft zichzelf als “erfgenaam van het koloniaal orgasme”, een “buitenechtelijke bastaard”, “van het vuilnisbakkenras” – lijkt Nederland en de Westerse cultuur op afstand te zetten. Toch put hij moeiteloos uit de Europese beeldtaal – van Aubrey Beardsley tot Gustav Klimt tot de vroege Piet Mondriaan tot de late Chris Ofili– en kombineert die met de beeldtaal van zijn voorvaderen. Griekse mythen als ‘Icarus’ vermengen zich moeiteloos met katholieke iconen of symbolen als ‘Moeder met Kind’. De ‘Mad Messiah’ krijgt evenveel eer als de ‘Inner Messiah’. ‘Wisdom’ en de ‘Wisdom of Madness’ bijten elkaar niet. Jezus of Boeddha, een verschil wordt niet gemaakt. Zijn assemblages zijn opgebouwd uit historische en eigentijdse objecten en materialen. Het benadrukken van de lichamelijkheid van de (homoseksuele) mens gaat samen met een eerbetoon aan een al dan niet door tradities gevoed spiritueel leven (bijvoorbeeld het Surinaamse Winti of de Cubaanse Santeria). Liefde en dood staan niet op gespannen voet met elkaar, maar gaan als een soort partners door het leven. Prekoloniale en postkoloniale tijden vermengen zich met koloniale tijden waarin slavernij en onderdrukking domineren. De muze is voor De Rooy net zo belangrijk als het ego en de ijdelheid. De neiging tot destructie, het venijn en de ironie worden uiteindelijk altijd opgenomen in een romantische, droomachtige wereld. De rebel met de scherpe tong voelt zich prettig bij de dromer. Humor en ernst gaan geen strijd aan, maar wisselen elkaar zonder problemen af.
Uiteindelijk is Felix de Rooy een man met een missie. Jennifer Smit gaat daar in het nieuwe boek over zijn werk – ‘ego documenta’ – uitgebreid op in. De Rooy brengt bewust contrasten bij elkaar omdat hij ervan overtuigd is, dat het op die manier mogelijk is ze niet te laten contrasteren. Hij gelooft er heilig in, dat ook verschillende culturen bij elkaar gebracht kunnen worden. Hij gaat niet voorbij aan de verschillen, hij toont en benoemt ze, maar hij heeft een scherp oog voor de overeenkomsten. Volgens De Rooy is iedereen multicultureel.
Een dergelijke filosofie verklaart impliciet waarom hij zich bezig moet houden met allerlei disciplines en waarom hij zich binnen die disciplines moet bedienen van verschillende stijlen. Ze verklaart tevens waarom hij geen burger van één land maar een wereldburger moet zijn. Dat hij het daardoor moeilijk maakt zijn veelzijdige werk te achterhalen en te bewonderen is een onhandige bijkomstigheid.
Tekst: Rob Perrée (New York, oktober 2012)